Ý nghĩa của các họa tiết trên đồ thờ
Đồ thờ, đặc biệt là đồ thờ cúng luôn được chạm khắc tỉ mỉ với những họa tiết hoa văn không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn chứa đựng những ý nghĩa phong thủy sâu sắc của con người đối với tổ tiên.
1. Họa tiết Hoa Sen
Hoa sen từ lâu đã được xem là biểu tượng của sự thanh cao, tinh khiết và cuộc sống trường tồn trong văn hóa Á Đông. Hoạ tiết hoa sen giúp tạo ra không gian thờ cúng trang nghiêm, thanh tịnh, giúp tâm hồn con người được thư thái.
2. Họa tiết Rồng Phượng
Hoạ tiết rồng phượng không chỉ mang vẻ đẹp uy nghi mà còn chứa đựng những giá trị tâm linh sâu sắc về một cuộc sống giàu sang, phú quý và hạnh phúc. Rồng tượng trưng cho sức mạnh, quyền lực là biểu tượng của nam giới, đại diện cho sức mạnh, quyền lực và sự bảo vệ. Phượng là biểu tượng của sự cao quý, quyền lực còn được xem là biểu tượng của nữ giới, đại diện cho vẻ đẹp, sự dịu dàng và đức hạnh. Khi kết hợp, rồng và phượng tạo nên sự cân bằng hoàn hảo giữa âm và dương, biểu trưng cho sự hài hòa, may mắn và hạnh phúc. Sự kết hợp hoa văn giữa Rồng và Phượng tạo nên những hình ảnh uy nghi, tráng lệ, tăng thêm vẻ đẹp cho đồ thờ.
3. Họa tiết Ngũ Phúc
Họa tiết Ngũ Phúc là một trong những họa tiết phổ biến với hình ảnh 5 con dơi cùng chữ Vạn và chữ Thọ, họa tiết này trở thành biểu tượng của sự may mắn, tài lộc và trường thọ. Trong tiếng Hán, chữ “dơi” đồng âm với chữ “Phúc”. Vì vậy, 5 con dơi tượng trưng cho Ngũ Phúc tức là năm loại phúc lành: trường thọ, phú quý, khang ninh, hảo đức và thiện chung. Họa tiết Ngũ Phúc thường được cách điệu một cách tinh xảo tạo nên vẻ đẹp hài hòa và cân đối.
4. Họa tiết hoa Sòi
Hoa Sòi là một họa tiết vô cùng đặc biệt, mặc dù không phổ biến rộng rãi như hoa sen hay rồng phượng nhưng hoa sòi vẫn luôn được các nghệ nhân trân trọng và sử dụng để tạo nên những tác phẩm đồ thờ cúng độc đáo. Hoa sòi với những đường nét uốn lượn mềm mại và tinh xảo thường được ví như những đám mây bay lượn trên bầu trời.
5. Họa tiết Tứ Linh
Tứ Linh không chỉ là những hoạ tiết linh vật có hình dáng đẹp mắt mà còn mang trong mình biểu tượng của quyền lực, sự uy nghiêm, sức mạnh và sự linh thiêng.
6. Họa tiết dơi tiền
Trong tiếng Hán, chữ “dơi” đồng âm với chữ “phúc”, đại diện cho sự may mắn, hạnh phúc. Hình ảnh đồng tiền tượng trưng cho sự giàu có, sung túc. Khi kết hợp hình ảnh hoạ tiết con dơi và đồng tiền, người ta tin rằng sẽ mang lại may mắn về cả tiền bạc lẫn phúc lộc.
7. Họa tiết chữ Vạn
Chữ Vạn, một biểu tượng cổ xưa và đầy bí ẩn, đã xuất hiện trong nhiều nền văn hóa trên thế giới, đặc biệt là trong Phật giáo và Ấn Độ giáo. Chữ Vạn được xem là một trong 32 tướng tốt của Đức Phật, nằm ngay trước ngực Ngài, biểu tượng cho sự giác ngộ vẹn toàn, lý Trung Đạo, vượt ra khỏi sự đối đãi. Chữ Vạn thường được chạm khắc trên các ngôi chùa, đền thờ, các công trình kiến trúc cổ.
8. Họa tiết chữ Thọ
Chữ Thọ là mong muốn sống lâu, khỏe mạnh, là một ước nguyện chung của con người từ xưa đến nay. Ngoài ý nghĩa về tuổi thọ, chữ Thọ còn hàm ý về sự viên mãn, hạnh phúc, may mắn trong cuộc sống. Người sống thọ thường được coi là người có phúc đức, được hưởng nhiều phước lành. Chữ Thọ được chạm khắc nhiều trên các đồ thờ cúng như bát hương, đỉnh hương, mâm bồng… thể hiện sự kính trọng đối với tổ tiên và mong muốn cầu phúc cho gia đình.
Hoạ tiết con rùa trong đồ thờ cúng
Hình ảnh con rùa từ lâu đã được xem là một biểu tượng linh thiêng. Rùa là loài vật có tuổi thọ rất cao, tượng trưng cho sự trường tồn, bền vững và bất diệt. Hình ảnh con rùa trên đồ thờ cúng như một lời khẳng định về sự vĩnh cửu của gia tộc, dòng họ. Mai rùa cứng cáp, vững chắc, tượng trưng cho sự ổn định và chắc chắn. Hình ảnh rùa mang ý nghĩa cầu mong cho gia đình luôn được bình an, vững mạnh.
- Hoạ tiết chân rùa
Hoạ tiết chân rùa để cầu điều tốt lành đến với gia chủ. Chân rùa mang sức mạnh, nhiều may mắn và thu hút tài lộc giúp hấp thu linh khí của Trời – Đất – Núi – Sông
- Hoạ tiết Đôi hạc – Rùa
Hoạ tiết Đôi hạc – Rùa trong thờ cúng cũng có nhiều ý nghĩa phong thủy vô cùng sâu sắc là sợi dây liên kết tâm linh huyền bí. Rùa và hạc là đôi bạn rất thân nhau, Rùa đã cho Hạc cưỡi lên lưng, giúp Hạc di chuyển khỏi vùng lũ tới vùng đất cao, khô ráo.
- Hoạ tiết kỳ lân
Hoạ tiết kỳ lân có khả năng “trấn trạch” toàn bộ căn nhà đem đến may mắn, tài lộc trong gia đình. Kỳ lân có đầu rồng và thân Ngựa, chòm râu dê, đuôi sư tử và bộ móng xẻ như trâu bò (còn được gọi là Ngựa Rồng) giúp gia chủ xoay chuyển tài vận, hóa giải hung tin. Kỳ Lân không bị ảnh hưởng hoặc chế ngự bởi yếu tố của ngũ hành, tức là nó hợp mệnh với tất cả các mệnh.
- Hoạ tiết Con Nghê
Con Nghê là một linh vật thuộc về tín ngưỡng thờ cúng tâm linh giúp bảo vệ gia chủ khỏi sự xâm chiếm và phá hoại của tà ma. Con nghê được đúc thành tượng và thường được đặt ở cổng các ngôi nhà, chùa chiền, đình làng giúp bảo vệ, ngăn chặn, xua đuổi tà ma, trấn áp, triệt tiêu hung khí.
- Hoạ tiết hổ phù
Hổ phù có nghĩa là “Hổ đẩy ma”, hóa sát trừ tà, hổ phù thường có cái đầu giống hổ hóa giải những điều không tốt, nhằm bảo vệ, khắc phục cho ngôi nhà có hướng xấu.